Als ondernemer is het belangrijk om na te denken wat er met uw bedrijf gebeurt als u er niet meer bent. Om te voorkomen dat erfgenamen in de (financiële) problemen komen, kunt u veel belangrijke zaken rondom uw bedrijf vastleggen. We vertellen u waar u aan moet denken en wat u nu al kunt regelen voor uw bedrijf als u onverhoopt zou overlijden.

Testament opmaken

Het is belangrijk om nu al na te denken wat er moet gebeuren met uw bedrijf na uw overlijden. Om mogelijke problemen voor uw nabestaanden te voorkomen, kunt u belangrijke zaken met betrekking tot uw bedrijf in een testament vastleggen. In het testament kunt u namelijk de verdeling van bezittingen en schulden vastleggen. Om te voorkomen dat het bedrijf stil komt te liggen, kunt u een ondernemerstestament opstellen. Dit is een testament specifiek voor uw bedrijf, waarin staat uitgelegd wat er moet gebeuren als u er niet meer bent.

Bij het opstellen van een testament kunt u alles tot in detail vastleggen, maar u kunt ook kiezen voor een testament met meer flexibiliteit. U maakt dan gebruik van een zogenaamd keuzetestament. Er zijn dan verschillende opties in het testament opgenomen, waarbij na overlijden bepaald kan worden wat de meest gewenste optie is. Dit kan bijvoorbeeld gunstig zijn om zo optimaal mogelijk gebruik te maken van de fiscale vrijstellingen.

Fiscale vrijstellingen

Het juist inrichten van het testament kan veel belastingvoordeel opleveren voor de erfgenamen. Bij fiscale vrijstellingen kunnen we een onderscheid maken tussen algemene vrijstellingen en vrijstellingen bij bedrijfsopvolging. De algemene vrijstelling voor partners is ongeveer €670.000, voor kinderen is die vrijstelling ongeveer €20.000. Bij bedrijfsopvolging is de eerste €1.000.000 van het ondernemersvermogen onbelast. Daarnaast is de waarde van het ondernemingsvermogen boven de €1.000.000 ook nog voor 83% onbelast. De vrijstellingen bij bedrijfsopvolging gelden alleen als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Eén van de voorwaarden is dat de verkrijger het bedrijf nog 5 jaar voortzet. Een notaris of fiscalist kan u meer informatie over de (andere) voorwaarden geven.

We geven een voorbeeld om aan te geven dat een testament veel belastingvoordeel kan opleveren. Stel uw ondernemingsvermogen is €2.000.000 en uw echtgenoot en kind zijn erfgenaam, ieder voor de helft. Zonder testament geldt de wettelijke verdeling. Dit betekent dat het hele ondernemingsvermogen aan uw echtgenoot wordt toebedeeld en uw kind krijgt zijn erfdeel in de vorm van een niet-opeisbare vordering in geld. Uw kind kan zijn €1.000.000 pas opeisen na het overlijden van uw echtgenoot. Uw echtgenoot wil het bedrijf voortzetten en erft de helft (€1.000.000) van het ondernemingsvermogen. Uw echtgenoot hoeft vanwege de partnervrijstelling én vrijstelling door bedrijfsopvolging geen belasting te betalen over de erfenis. Uw kind verkrijgt een vordering van €1.000.000 op uw echtgenoot. Deze vordering valt niet onder de vrijstelling bij bedrijfsopvolging, dus uw kind heeft daarom slechts recht op een algemene vrijstelling van €20.000. De overige waarde wordt wel belast. Over het erfdeel van uw kind moet dan bijna €200.000 erfbelasting worden betaald. Dit kan voor de voortzetting van het bedrijf problemen opleveren. In uw testament kunt u in dit geval bijvoorbeeld ervoor kiezen om het bedrijf alleen aan uw echtgenoot te geven om de belastingschuld te voorkomen. Dit kunt u regelen door uw echtgenoot tot enig erfgenaam te benoemen of door middel van een legaat.

Iedere situatie is anders vanwege verschillende erfgenamen, vrijstellingen en bedrijfssituaties. Om de erfenis gunstig af te stemmen op uw situatie en wensen is het belangrijk om uw wensen vast te leggen en goed advies in te winnen bij een deskundige.

Verklaring van erfrecht

De verklaring van erfrecht is een belangrijk document bij de afwikkeling van de erfenis. Met dit document kunnen erfgenamen aan instanties bewijzen dat ze recht hebben op (een deel van) de erfenis. Als u overlijdt, dan moet een verklaring van erfrecht worden opgesteld, wat veel tijd in beslag kan nemen. Dit kan de voortzetting van uw bedrijf in de problemen brengen. Dit kunt u voorkomen door in uw testament een executeur te benoemen. Dan kan er eerst een verklaring van executele worden opgesteld. Deze verklaring van executele kan vaak sneller worden opgemaakt, omdat het voldoende is als er een testament met een executeursbenoeming is én de executeur zijn functie heeft aanvaard. De executeur kan dan het ondernemingsvermogen gaan beheren en de praktische zaken voor het bedrijf regelen.

Verschillende bedrijfsvormen

Het is daarnaast belangrijk om een onderscheid te maken tussen de verschillende bedrijfsvormen. De bedrijfsvorm heeft namelijk invloed op wat er met uw bedrijf gebeurt na uw overlijden.

Eenmanszaak

Heeft u een eenmanszaak en overlijdt u? Dan betekent dit meestal het einde van uw bedrijf, tenzij iemand het bedrijf overneemt. Neemt niemand het bedrijf over? Dan wordt het bedrijf gestaakt. Dit wordt vervolgens afgehandeld met de Belastingdienst. Uw erfgenamen zijn verantwoordelijk om alle betalingsverplichtingen van het bedrijf na te komen. Uw erfgenamen kunnen persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de schulden als er onvoldoende geld beschikbaar is om deze te betalen. Als er vermogen over is, dan wordt dit verdeeld onder de erfgenamen. Hier moeten de erfgenamen nog wel belasting over betalen.

Vennootschap, vof of commanditair vennootschap

Is er sprake van een maatschap, vennootschap onder firma (vof) of een commanditair vennootschap? Dan wordt gekeken naar het maatschaps- of vennootschapscontract. Hierin staat opgenomen of het bedrijf bij overlijden van een eigenaar wordt gestaakt of voortgezet. Door bedingen op te nemen in het contract kunt u regelen dat de maatschap of de vof na uw overlijden niet wordt ontbonden, maar wordt voortgezet door de andere vennoten of maten en op welke manier dit moet gebeuren. De erfgenamen erven de waarde van uw aandeel in het bedrijf. De waarde van het bedrijf wordt meestal door een accountant bepaald, waarbij de accountant rekening moet houden met de afspraken in het maatschaps- of vennootschapscontract.

Besloten vennootschap (bv)

Een besloten vennootschap is een bedrijf met rechtspersoonlijkheid. De bezittingen en schulden van het bedrijf zijn niet persoonlijk van de eigenaar (ook wel aandeelhouder genoemd), maar vallen onder de bv. In dit geval erven uw erfgenamen de aandelen van de bv. Omdat de bv een bedrijf met rechtspersoonlijkheid is, zijn de erfgenamen dan niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van het bedrijf.

Als u met meerdere personen een bv hebt, dan kunnen in de statuten afspraken worden opgenomen wat er met de aandelen moet gebeuren bij uw overlijden.

Zorgvuldige afwikkeling van uw testament

Naast het vastleggen van uw wensen in een testament, is het belangrijk om te bepalen wie een zorgvuldige afwikkeling van het testament verzorgt. Een NOVEX-executeur kan u hierbij helpen. Bij NOVEX zijn professionele executeurs aangesloten met ervaring bij de afwikkeling van ingewikkelde nalatenschappen, zoals nalatenschappen met een onderneming. Neem voor meer informatie gerust contact op met een NOVEX-executeur. Een overzicht van onze leden kunt u hier vinden.