Als u ouder bent van een kind met een verstandelijke beperking, dan komt daar extra begeleiding bij kijken. Ook als u er niet meer bent, wilt u uw kind goed achterlaten. Het is belangrijk om niet alleen na te denken over de zorg van uw kind als u er niet meer bent, maar ook over de erfenis. Wat krijgt uw kind en wie beheert dit vermogen? Uw wensen laten vastleggen in een testament geeft duidelijkheid voor uw nabestaanden en kan ervoor zorgen dat uw erfenis eenvoudiger kan worden afgewikkeld.

Geen kant-en-klare oplossing

Om te beginnen is het goed om te benoemen dat bij een erfenis voor een kind met een verstandelijk beperking geen kant-en-klare aanpak is. Wat een goede beslissing is, hangt onder andere af van de beperking van uw kind, uw vermogen, of u meerdere kinderen heeft, maar vooral van uw eigen wensen en voorkeuren. Het is voor uw beslissing wel goed om op de hoogte te zijn van een aantal wetten en veelvoorkomende situaties. We zullen enkele belangrijke zaken in dit artikel bespreken.

Wat gebeurt er als u niets regelt?

Als u niets regelt, gaat uw erfenis naar uw echtgenoot en kinderen. Dit geldt ook als uw kind of een van uw kinderen een verstandelijke beperking heeft. Ieder kind heeft recht op zijn of haar erfdeel en krijgt (als u niets regelt) evenveel. Uw kind met een beperking erft dus hetzelfde bedrag als uw andere kind(eren), óók als uw kind door zijn of haar beperking niet in staat is om het vermogen te beheren.

In geval van meerdere kinderen, wie krijgt wat?

Als u één kind met een beperking hebt, kan dit lastige vragen opleveren. U wilt dit kind en uw andere kinderen gelijk behandelen, maar tegelijkertijd zijn de situaties heel verschillend. Zo zijn er waarschijnlijk verschillen in opleiding en gezinssituatie. Ook kan uw kind met een beperking mogelijk niet zelf het vermogen beheren. Als uw kind begeleid woont, kan de erfenis ook invloed hebben op zijn of haar eigen bijdrage voor de zorg. Dit maakt het belangrijk om u bewust te zijn van de verschillende mogelijkheden en de gevolgen hiervan. We geven u hieronder een voorbeeld om dit te illustreren.

Een voorbeeld

Stel, u bent alleenstaand en hebt drie kinderen. U beschikt over een vermogen van €150.000. Ieder kind erft dan €50.000. Over dit bedrag moeten uw kinderen allemaal erfbelasting betalen. Kinderen hebben een vrijstelling van ruim €20.000 en moeten daarboven 10-20% erfbelasting betalen. Als uw kind met een beperking dit bedrag niet gebruikt en vervolgens zelf overlijdt zonder testament, gaat de erfenis naar uw andere twee kinderen. Zij moeten hier opnieuw erfbelasting over betalen. Dit percentage is een stuk hoger, omdat het belastingtarief broer-zus (30-40%) hoger is dan het belastingtarief ouder-kind (10-20%). Zo gaat er binnen de familie veel geld verloren.

Wat kunt u regelen om de hoge belastingkosten te beperken?

Er zijn verschillende richtingen waar u aan kunt denken als u de hoge belastingkosten wilt beperken.

Legitieme portie

U kunt ervoor kiezen uw kind met een beperking minder geld na te laten. Alle kinderen hebben echter wel recht op een deel van de erfenis, namelijk de legitieme portie. De legitieme portie is de helft van het erfdeel wat het kind zonder testament zou krijgen. In het geval uit het voorbeeld erft uw kind met een beperking dan €25.000 in plaats van €50.000. De andere twee kinderen ontvangen dan € 62.500 (€ 50.000 plus de helft van € 25.000).

Tweetrapsmaking

Een andere mogelijkheid is om een tweetrapsmaking op te nemen in uw testament. Als uw kind met een beperking de erfenis niet gebruikt en vervolgens overlijdt, bepaalt de tweetrapsmaking dat uw andere kinderen het resterende bedrag erven. Omdat uw andere kinderen dan door de tweetrapsmaking uit uw testament erven, betalen uw andere kinderen over dit bedrag het ouder-kind belastingtarief (10-20%) in plaats van het broer-zus tarief (30-40%).

Vruchtgebruik

U kunt uw kind met een beperking ook een vruchtgebruik van een geldbedrag geven. Dit betekent dat het kind gebruik mag maken van het geldbedrag, zonder dat uw kind eigenaar wordt van dit geld. Uw andere kinderen zijn in dat geval al eigenaar van het geld, maar kunnen dit geld niet opeisen zolang uw kind met een beperking niet is overleden. Dit wordt ‘bloot eigendom’ genoemd. Als uw kind met een beperking dan overlijdt, krijgen uw andere kinderen het overgebleven deel omdat zij daar al eigenaar van zijn.

Als u overlijdt, moeten uw kinderen over het geldbedrag dat zij van u erven wel erfbelasting betalen, maar bij het overlijden van uw kind met een beperking hoeven uw andere kinderen over het overgebleven deel niet opnieuw erfbelasting te betalen. Het kan echter zijn dat de kantonrechter deze optie niet accepteert, omdat het niet aansluit bij het recht van het kind op de legitieme portie.

Testamentair bewindvoerder

Als uw kind met een beperking een bewindvoerder heeft, dan beheert deze bewindvoerder ook de erfenis. Als u wilt dat de erfenis door een andere bewindvoerder wordt beheerd, dan kunt u in uw testament een bewindvoerder speciaal voor de erfenis aanwijzen. Dit wordt een testamentair bewind benoemd. U kunt ook wensen opnemen over de manier waarop de erfenis gebruikt mag worden voor uw kind.

Wat kunt u regelen om de afwikkeling van de erfenis te vereenvoudigen?

Als u geen executeur hebt aangewezen, moeten de erfgenamen samen de erfenis afwikkelen. Als u een kind met een beperking hebt, kan het zijn dat dit kind niet zelf (financiële) beslissingen kan nemen. Hierdoor kan het lastiger zijn om de erfenis af te wikkelen. Als uw kind met een beperking niet zelf financiële beslissingen kan nemen en een bewindvoerder heeft, is bijvoorbeeld een machtiging van de kantonrechter nodig voor de verkoop van de woning uit de erfenis. U kunt dit voorkomen door in uw testament een executeur aan te wijzen en deze executeur de bevoegdheid geven om uw woning te verkopen en de erfenis te verdelen (een drie sterren executeur).

NOVEX-Executeur

Wilt u graag meer weten en een professional spreken over de mogelijkheden die passen bij uw situatie? Een NOVEX-executeur kan u hierbij helpen. Een executeur kan u helpen met een goede afwikkeling van uw testament en het vermogen van uw kind indien nodig beheren. Vind hier een executeur bij u in de buurt.