Als u en uw partner kinderen hebben uit een eerder huwelijk, dan maakt u onderdeel uit van een zogenaamd ‘samengesteld gezin’. Als u hertrouwt, zijn er vaak belangrijke aandachtspunten voor het regelen van uw erfenis. Krijgen alle kinderen evenveel, of wilt u een onderscheid maken tussen uw eigen kinderen en uw stiefkinderen? Wat uw keuze ook is, het is belangrijk om u bewust te zijn van de mogelijkheden en wat er gebeurt wanneer u niets regelt.

Voorbeeldsituatie

Om de situatie te verduidelijken beginnen we met een fictief voorbeeld. We leggen aan de hand van dit voorbeeld diverse scenario’s aan u uit.

Peter en Sandra zijn getrouwd en hebben twee kinderen, Dirk en Daan. Peter heeft geen testament en overlijdt plotseling. Enkele jaren later ontmoet Sandra haar nieuwe partner, Willem. Willem is gescheiden en heeft ook twee kinderen, Emma en Eva. Op enig moment trouwen Sandra en Willem. Wat kunnen Sandra en Peter nu regelen voor hun erfenis, en wat gebeurt er als ze niks regelen? We spreken hier over een situatie waarbij de partners ieder volwassen kinderen hebben (achttien jaar en ouder), maar geen gemeenschappelijke kinderen.

Erfenis overleden echtgenoot Peter

In het voorbeeld is Peter, de eerste echtgenoot van Sandra, overleden. Peter heeft geen testament, waardoor de wettelijke regeling voor de verdeling van de erfenis geldt. Dit betekent dat de echtgenote en kinderen van Peter voor gelijke delen erfgenaam zijn. Sandra, Dirk en Daan erven dus een gelijk deel. Als er geen testament is, krijgen de kinderen de erfenis niet direct uitgekeerd. Zij krijgen hun erfenis in de vorm van een geldvordering die pas wordt uitgekeerd op het moment dat Sandra overlijdt. Echter, op het moment dat Sandra hertrouwt met Willem, kunnen Dirk en Daan bepaalde goederen uit de erfenis van hun vader veiligstellen door deze goederen op te eisen (wilsrechten). Sandra mag de goederen nog wel gebruiken, maar ze zijn eigendom van Dirk en Daan. Dit wordt vruchtgebruik genoemd. Op het moment dat Sandra overlijdt, kunnen Dirk en Daan die goederen direct opeisen bij Willem. Als de kinderen bij het hertrouwen van Sandra geen gebruik maken van de mogelijkheid om bepaalde goederen veilig te stellen, dan krijgen zij op het moment dat Sandra overlijdt de erfenis van hun vader uitgekeerd in geld.

Het is belangrijk om te weten dat bij het overlijden van Sandra – ook als zij een langstlevendetestament heeft – de erfenis die haar kinderen van haar eerder overleden echtgenoot Peter hebben geërfd, moet worden uitgekeerd. Dit geldbedrag moet beschikbaar zijn bij het overlijden van Sandra. Als Willem overlijdt, speelt dit probleem niet, omdat hij is gescheiden.

Sandra of Willem overlijdt zonder testament

Als Sandra overlijdt zonder testament, geldt de wettelijke regeling. Dit betekent dat haar tweede echtgenoot Willem en haar eigen kinderen Dirk en Daan erfgenaam zijn, ieder voor een gelijk deel. De stiefkinderen erven niet automatisch van Sandra. Willem wordt als langstlevende echtgenoot eigenaar van de hele erfenis, Dirk en Daan krijgen hun deel pas na overlijden van Willem. Dit betekent dat Dirk en Daan veel langer op hun erfenis moeten wachten dan wanneer Sandra niet hertrouwd was. Daarnaast is het voor Sandra belangrijk om zich ervan bewust te zijn dat Willem alles van de erfenis kan opmaken, waardoor er na overlijden van Willem niks meer van de erfenis overblijft voor haar kinderen. Dit kan zij voorkomen door een testament te maken waarin is geregeld dat een bepaald deel van de erfenis niet door Willem mag worden opgemaakt, doordat hij zekerheid moet stellen van dat deel.

Dezelfde situatie geldt ook wanneer Willem zou overlijden zonder testament. In dat geval zijn de eigen kinderen van Willem, Emma en Eva, samen met Sandra erfgenaam.

Sandra of Willem overlijdt mét testament

Als de bovenstaande verdeling van de erfenis niet gewenst is, dan moeten Sandra en Willem een testament maken waarin zij afwijken van de wettelijke regeling. Een belangrijke vraag die Sandra en Willem zich hierbij moeten stellen is of ze hun eigen kinderen en hun stiefkinderen in het testament gelijk willen stellen. Wanneer ze dit graag willen, is een vervolgvraag of zij het ook belangrijk vinden dat de echtgenoot zijn of haar eigen kinderen en stiefkinderen gelijk behandelt of dat de echtgenoot als langstlevende partner het testament nog op een later moment mag wijzigen. Meestal willen echtgenoten de eigen kinderen en stiefkinderen alleen gelijk stellen als de echtgenoten dit wederzijds doen. In dat geval is het belangrijk om in het testament een regeling op te nemen dat de langstlevende echtgenoot niet door een wijziging van het testament ervoor kan zorgen dat alsnog alleen de eigen kinderen van hem of haar erven.

Andere scenario’s

Er zijn bij overlijden heel veel scenario’s mogelijk, zeker bij samengestelde gezinnen. De situatie is bijvoorbeeld anders wanneer er ook gemeenschappelijke kinderen zijn, wanneer slechts één partner kinderen heeft of wanneer partners niet getrouwd zijn. Wanneer Sandra en Willem bijvoorbeeld niet getrouwd zouden zijn, erven zij niet automatisch op grond van de wet van elkaar. Wanneer Sandra overlijdt en ze niet gehuwd is met Willem, erven enkel haar kinderen Dirk en Daan de erfenis. Als de erfenis bijvoorbeeld bestaat uit het huis, betekent dit dat de woning van de kinderen is en Willem de woning moet verlaten. Daarom is het verstandig dat zij in dat geval nadenken over een langstlevendetestament om elkaar verzorgd achter te laten.

Afwikkeling van uw erfenis in een samengesteld gezin

Omdat er zoveel scenario’s mogelijk zijn, is het heel belangrijk om advies in te winnen over uw eigen situatie en wat u allemaal kunt regelen. Denk goed na hoe u uw zaken wilt regelen. Ook na uw overlijden wilt u natuurlijk dat uw wensen goed worden uitgevoerd. Een ervaren NOVEX-executeur kan u begeleiden bij de afwikkeling van u nalatenschap. Zo weet u dat de wensen die u heeft vastgelegd goed worden nageleefd. Bekijk hier de NOVEX-leden bij u in de buurt.