Bent u erfgenaam in een erfenis met schulden? U bent niet verplicht om een erfenis te aanvaarden. U kunt een erfenis zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. Wat de beste keuze is, hangt af van de inhoud van de erfenis en uw eigen voorkeur.
Erfenis met schulden
Een erfenis bestaat uit de bezittingen en schulden van de overleden persoon. Als u een erfenis aanvaardt, dan verkrijgt u niet alleen de bezittingen, maar ook de schulden die de overledene had. Afhankelijk van de waarde van de bezittingen en de hoogte van de schulden, kunt u de erfenis zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. We lichten de mogelijkheden hieronder toe.
Meer bezittingen dan schulden
Bestaat de erfenis waar u recht op heeft uit meer bezittingen dan schulden? Dan kunt u de erfenis zuiver aanvaarden.
U kunt de erfenis zuiver aanvaarden door een formulier in te vullen bij de notaris of de rechtbank. U kunt de erfenis ook zuiver aanvaarden door u te gedragen als erfgenaam, bijvoorbeeld door spullen van de overledene mee te nemen, oude spullen weg te gooien of door openstaande rekeningen te betalen. Hier moet u goed mee opletten, want u kunt op deze manier ook onbedoeld de erfenis aanvaarden. U kunt dit niet terugdraaien. Als er daarna toch meer schulden dan bezittingen blijken te zijn, moet u de resterende schulden uit uw eigen vermogen betalen.
Er geldt hiervoor echter wel één uitzondering, namelijk als u na de zuivere aanvaarding wordt geconfronteerd met een onverwachte schuld. U kunt in dit geval binnen drie maanden na het ontdekken van de schuld de kantonrechter vragen om de erfenis alsnog beneficiair te aanvaarden. De kantonrechter wijst zo’n verzoek niet snel toe, omdat er niet snel sprake is van een onverwachte schuld. Het is dus belangrijk om de administratie van de overledene heel goed door te nemen, voordat u kiest voor zuivere aanvaarding.
Onduidelijk of er meer schulden of bezittingen zijn
Twijfelt u of de erfenis uit meer schulden dan bezittingen bestaat? Dan kunt u de erfenis beneficiair aanvaarden. In dat geval bent u niet met uw eigen vermogen verantwoordelijk als er meer schulden dan bezittingen blijken te zijn. Als de erfenis meer bezittingen dan schulden heeft, dan heeft u wel recht op deze bezittingen. Oftewel u hebt wel de lusten, maar niet de lasten. U kunt de erfenis alleen beneficiair aanvaarden door een formulier in te vullen bij de notaris of de rechtbank.
Minderjarige kinderen mogen een erfenis nooit zuiver aanvaarden, ook niet als duidelijk is dat de erfenis een positief saldo heeft. Dus als er meer bezittingen dan schulden zijn, moet u als ouder de erfenis namens uw minderjarige kind toch beneficiair aanvaarden. Als u niet binnen drie maanden een keuze uitbrengt namens uw minderjarige kind, dan geldt dat de erfenis automatisch beneficiair is aanvaard.
Als u de erfenis beneficiair aanvaardt, moet de erfenis daarna vereffend worden. In de meeste gevallen moet u samen met de andere erfgenamen de erfenis vereffenen, maar de rechter kan ook een vereffenaar aanwijzen. Dat wil zeggen dat u volgens formele regels (de vereffeningsprocedure) de erfenis moet afwikkelen. Deze formele regels zijn bedoeld om de schuldeisers te beschermen. Eerst moeten de schulden worden betaald met de bezittingen. Zolang nog niet alle schulden zijn betaald, mag u zich nog geen bezittingen toe-eigenen. Het is belangrijk dat u de regels van de procedure volgt, omdat u anders alsnog het risico loopt dat u zelf aansprakelijk gehouden kunt worden voor het betalen van de schulden met uw eigen vermogen. Als u tijdens de vereffening erachter komt dat de erfenis meer schulden dan bezittingen heeft, moet u dit zo snel mogelijk aan de kantonrechter melden. Als na de vereffening blijk dat er nog een positief saldo overblijft, dan wordt dit verdeeld over de erfgenamen.
Meer schulden dan bezittingen
Heeft de overledene meer schulden dan bezittingen? Of wilt u om een andere reden niks met de erfenis te maken hebben? Dan kunt u de erfenis verwerpen. U bent dan niet betrokken bij de afwikkeling van de erfenis. U bent niet aansprakelijk voor de schulden uit de erfenis, maar u ontvangt ook niks van de bezittingen. U hebt dan ook geen recht (meer) op persoonlijke bezittingen. U mag dan ook géén spullen meenemen of verkopen, hiermee kunt u namelijk onbedoeld de erfenis aanvaarden. Bij een verwerping erft de volgende in de lijn van erfopvolging, vaak is dit uw kind. Indien gewenst kunt u in één akte samen met uw kind de erfenis verwerpen. Als uw kind nog minderjarig is, hebt u hiervoor machtiging van de kantonrechter nodig. De kantonrechter verleent alleen een machtiging om namens een minderjarig kind te verwerpen als de erfenis meer schulden dan bezittingen heeft. Als u zelf schulden heeft of een bijstandsuitkering ontvangt, mag u een erfenis niet zomaar verwerpen.
Begeleiding bij de afwikkeling van een erfenis
Een executeur kan u begeleiden bij de afwikkeling van een nalatenschap. Een executeur wordt in een testament benoemd. Bij NOVEX zijn professionele executeurs aangesloten met veel ervaring met de afwikkeling van (complexe) nalatenschappen. Bekijk hier de NOVEX-leden bij u in de buurt.