Wanneer iemand overlijdt, moet er veel geregeld worden: van de uitvaart tot aan de aangifte inkomsten- en erfbelasting. In veel gevallen is een executeur benoemd die dit soort zaken namens de overledene en de erfgenamen afwikkelt. Een van de taken van een executeur is het opmaken van een boedelbeschrijving. Maar wat is een boedelbeschrijving? En is een boedelbeschrijving verplicht? In dit blog vertellen we u alles wat u moet weten over een boedelbeschrijving.

Wat is een boedelbeschrijving en waarom is een boedelbeschrijving belangrijk?

Wat is een boedelbeschrijving?

Een boedelbeschrijving is een overzicht waar alle bezittingen en schulden van de overledene op staan. In de wet staat vast wat in een boedelbeschrijving moet staan. Naast een beschrijving van de bezittingen en schulden, moeten deze bezittingen en schulden ook gewaardeerd worden. Hierbij worden de waardes aangehouden zoals die op de sterfdatum golden.

Wat valt er onder de boedel?

Het is een misverstand dat de boedel enkel de bezittingen van de overledene bevat. Wanneer er gesproken wordt over de boedel, dan worden zowel de bezittingen als de schulden bedoeld.

Wat staat er in een boedelbeschrijving?

Op een boedelbeschrijving staat niet letterlijk aangegeven hoeveel banken en stoelen de overledene had, maar wel wat de waarde van deze spullen is. Hieronder staan enkele voorbeelden van wat op de boedelbeschrijving kan staan.

Voorbeelden bezittingen en schulden in een boedelbeschrijving

Bezittingen Schulden
Saldo van de rekeningen Hypotheekschulden
Aanwezige contante geld Kosten voor de uitvaart
Waarde van de inboedel en de woning Belastingschuld
Verzekeringen

Waarom een boedelbeschrijving?

Een goede boedelbeschrijving biedt duidelijkheid aan alle partijen door inzichtelijk te maken waaruit een nalatenschap bestaat. Het overzicht van schulden en bezittingen maakt het makkelijker om de nalatenschap af te wikkelen. Moeten er bijvoorbeeld schulden worden betaald? Dan weet de executeur of er voldoende vermogen in de nalatenschap is om deze schulden te betalen. Daarnaast is een boedelbeschrijving van belang voor de erfgenamen. Zij krijgen zo inzicht in de omvang en de samenstelling van de nalatenschap. Ook helpt het overzicht uit de boedelbeschrijving bij het doen van aangifte erfbelasting.

Regelgeving boedelbeschrijving

Is een boedelbeschrijving verplicht?

Het is altijd verstandig om een boedelbeschrijving te maken omdat het inzicht geeft in de situatie. Op deze manier kunnen fouten of misverstanden worden voorkomen. Maar het maken van een boedelbeschrijving is niet altijd verplicht. Hieronder noemen we een aantal voorbeelden van situaties waarin het (laten) maken van een boedelbeschrijving wél verplicht is.

  • Als er minderjarige erfgenamen betrokken zijn
  • Als er erfgenamen onder curatele staan of het vermogen van erfgenamen onder bewind is gesteld
  • Als er in een testament een tweetrapsmaking is opgenomen of er sprake is van vruchtgebruik
  • Als de erfenis door minimaal één van de erfgenamen beneficiair wordt aanvaard
  • Als de kantonrechter het maken van een boedelbeschrijving verplicht heeft gesteld
  • Als er in het testament van de overledene een executeur is benoemd, omdat een executeur op grond van de wet verplicht is om een boedelbeschrijving te maken

Wie moet een boedelbeschrijving opmaken?

Een boedelbeschrijving kan onderhands of bij notariële akte worden opgemaakt. Onderhands wil zeggen dat een notariële akte niet verplicht is. Dit is alleen mogelijk als alle erfgenamen het hiermee eens zijn. Ook moeten alle erfgenamen het vrije beheer hebben over de goederen uit de nalatenschap. Als een erfgenaam bijvoorbeeld minderjarig is of onder curatele staat, heeft hij of zij niet het vrije beheer over de nalatenschap. In deze situaties is er wél een notariële akte nodig. In het geval een notariële akte nodig is, wordt de boedelbeschrijving door de notaris gemaakt. Dit betekent echter niet dat de notaris dit helemaal alleen doet. De notaris is namelijk afhankelijk van informatie die door de erfgenamen moet worden aangereikt.

Moet een executeur verplicht een boedelbeschrijving opstellen?

Als er een executeur is benoemd in het testament van de overledene, dan is de executeur volgens de wet verplicht om een boedelbeschrijving op te stellen. De executeur begint met een inventarisatie en vervolgens met de waardering en taxatie.

Termijn boedelbeschrijving

In de wet staat niet vastgelegd binnen welke termijn de boedelbeschrijving gereed moet zijn. Soms kan er wel een termijn zijn opgenomen in het testament. Als er geen afgesproken termijn is, moet er wel sprake zijn van ‘bekwame spoed’. Een richtlijn voor de termijn is dat de boedelbeschrijving binnen drie maanden na het overlijden van de erflater gereed moet zijn. Maar bij een ingewikkelde nalatenschap kan deze langere termijn ook langer zijn.

Praktische tips en voorbeelden voor het opstellen van een boedelbeschrijving

Als u, samen met andere erfgenamen, zelf aan de slag gaat het opstellen van een boedelbeschrijving, dan kunt u gebruikmaken van het formulier voor een boedelbeschrijving op de website van rechtspraak.nl. U kunt dit formulier zo invullen of u kunt deze opzet gebruiken om een boedelbeschrijving te maken in Excel, waar u eenvoudig bedragen bij elkaar kunt optellen en aftrekken om overzicht te creëren. U kunt daarbij ook een checklist maken om inzichtelijk te houden welke zaken u nog moet uitzoeken om de boedelbeschrijving gereed te maken.

Vragen? Onze leden helpen u graag!

Hebt u vragen over de boedelbeschrijving? Of over het aanwijzen van een executeur? Neem dan gerust contact op met één van onze leden.