Er zijn verschillende redenen waarom u niet meer mag schenken. Eén van deze redenen is wilsonbekwaamheid. U kunt dan niet meer zelfstandig beslissen over uw financiën, wat betekent dat u ook geen schenkingen meer mag doen. In dit artikel leest u de veelvoorkomende situaties en misverstanden die dit oplevert, en we vertellen wat het belang is van een levenstestament om problemen te voorkomen.

Geen schenkingen bij wilsonbekwaamheid

In principe mogen er geen schenkingen worden gedaan door iemand die wilsonbekwaam is. Aangezien deze persoon niet in staat is de (financiële) consequenties van zijn of haar acties te overzien, wordt de persoon die wilsonbekwaam is op deze manier beschermd tegen eigen ondoordachte acties. Dit kan echter ook betekenen dat er geen schenkingen meer worden gedaan, terwijl deze persoon dit eigenlijk wel had gewild. Er zijn echter wel situaties waarin uiteindelijk tóch schenkingen kunnen worden gedaan, namelijk via een bewindvoerder en met toestemming van een kantonrechter. We lichten dit verder toe.

De rol van de bewindvoerder

Als iemand wilsonbekwaam wordt, kan deze persoon onder bewind worden gesteld. Vaak wordt de partner of één van de kinderen als bewindvoerder aangesteld, maar dit is niet altijd het geval. De rechter kan namelijk ook iemand anders aanwijzen als bewindvoerder, bijvoorbeeld een onafhankelijke professional.

De bewindvoerder beheert het vermogen van de persoon die wilsonbekwaam is. De bewindvoerder regelt de zogenoemde beheersdaden: de dagelijkse zaken op financieel gebied, die iemand normaal gesproken zelf zou doen. De bewindvoerder moet jaarlijks rekening en verantwoording afleggen bij de kantonrechter over deze uitgaven. Het doen van schenkingen valt echter niet onder beheersdaden, maar onder beschikkingsdaden. Hiervoor heeft een bewindvoerder toestemming nodig van de kantonrechter.

Let op, dit geldt ook wanneer een van de partners wilsonbekwaam is. Als u getrouwd bent, wordt vaak gedacht dat u als partner beslissingen mag nemen en namens u en uw partner schenkingen kunt (blijven) doen aan uw kinderen. Dit is echter niet het geval! Daarbij maakt het niet uit of u gehuwd bent in gemeenschap van goederen of op huwelijkse voorwaarden. Ook maakt het niet uit of u uit gezamenlijk vermogen of uw eigen vermogen schenkt. Als het gaat om niet-gebruikelijke schenkingen heeft u de toestemming van uw partner nodig en als die wegens wilsonbekwaamheid onder bewind is gesteld, moet u daarvoor toestemming aan de kantonrechter vragen. Vaak is de partner de bewindvoerder, maar dit is niet vanzelfsprekend.

Wel of geen toestemming van de kantonrechter

Wanneer een bewindvoerder toestemming vraagt aan de kantonrechter voor een schenking, dan geeft deze alleen toestemming als hij of zij vindt dat dit in het belang is van de wilsonbekwame persoon. Een kantonrechter houdt bijvoorbeeld rekening met een zogenoemde schenkingstraditie. Dit betekent dat de kantonrechter beoordeelt of er in de voorafgaande jaren schenkingen zijn gedaan, en of hier een bepaald patroon in zit. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer er in de voorafgaande jaren ieder jaar een vast bedrag is geschonken aan de kinderen. Het kan ook zijn dat er in de voorafgaande jaren altijd een schenking werd gedaan wanneer er geld vrijkwam, bijvoorbeeld na de verkoop van een woning.

Vernietigbare schenking

Als iemand tóch een schenking doet als hij of zij wilsonbekwaam is, dan is deze schenking vernietigbaar. Dit betekent dat de schenking niet gedaan had mogen worden, en de ontvanger de schenking eigenlijk niet mag accepteren. Als dit toch gebeurt, kan het zijn dat de schenking later teruggedraaid wordt.

Problemen voorkomen met een levenstestament

Om problemen te voorkomen, is het verstandig een levenstestament op te stellen vóór u wilsonbekwaam wordt. In een levenstestament kunt u uw wensen vastleggen voor wanneer u niet meer zelfstandig beslissingen kunt nemen. In het levenstestament kunt u ook uw wensen opnemen wat betreft schenkingen. Zo kunt u voorkomen dat uw bewindvoerder naar de kantonrechter moet voor een schenking. Dit brengt namelijk onzekerheid met zich mee en het is mogelijk dat er geen toestemming wordt gegeven voor schenkingen, terwijl u dit eigenlijk wel had gewild.

Bij NOVEX kunt u terecht voor professionele levensexecuteurs, die u kunnen helpen met de uitvoering van de wensen in uw levenstestament. U kunt een levensexecuteur benoemen in uw levenstestament, waarmee u niet alleen controle houdt over wie deze belangrijke rol vervult, maar ook over de afwikkeling van uw financiën zoals u het zou hebben gewild. Heeft u vragen of zoekt u een professionele levensexecuteur? Zoek in ons ledenoverzicht naar een levensexecuteur bij u in de buurt.