Ik ben benoemd tot executeur

Als executeur bent u verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap van de overledene. Uit de benoeming blijkt dat de overledene vertrouwen in u heeft. Meestal bent u vooraf geïnformeerd over uw taken, bevoegdheden en risico’s. U mag de benoeming altijd weigeren, ook al hebt u de overledene destijds misschien gezegd dat u zou aanvaarden.

Waarschuwing voordat u de benoeming aanvaardt

Executeur zijn is niet vrijblijvend, het schept verantwoordelijkheden. En bovendien moet een executeur voldoen aan wettelijke verplichtingen, waarop u aangesproken kunt worden. De executeur is bijvoorbeeld verplicht om de aangifte erfbelasting te ondertekenen en is daarmee hoofdelijk aansprakelijk (indien hem een verwijt te maken valt) voor verschuldigde erfbelasting. Voordat u de benoeming aanvaardt is het dus raadzaam om deskundigen te raadplegen over uw positie, een grondige inventarisatie van het vermogen te doen en om te controleren of er voldoende  aanwezig is om alle schulden te betalen. Misschien had de overledene vermogen in het buitenland of zitten er vorderingen van (stief-)kinderen in de nalatenschap als gevolg van een eerder overleden echtgenoot. Soms is het  verstandig de benoeming niet te aanvaarden. Denkt u hier goed over na of laat u goed adviseren.

Eerste fase: aanvaarding benoeming

Na aanvaarding gaat u aan de slag. Met een verklaring van executele van de notaris kunt u uw bevoegdheid als executeur aantonen. Verder doet de notaris onderzoek naar mogelijke erfgenamen. Zodra deze bekend zijn, treedt u met ze in contact. Bij voorkeur houdt u een gesprek met alle erfgenamen samen. U brengt ze op de hoogte van uw taken en stelt vragen over zaken die voor u van belang zijn, zoals uitstaande vorderingen en schulden binnen of buiten de familie. Ook zijn er meestal praktische zaken die met spoed geregeld moeten worden, zoals de opvang van huisdieren, het informeren van instanties of het veilig stellen van bepaalde bezittingen die de overledene aan een bepaald persoon af wil laten geven. Doe zoveel mogelijk schriftelijk, want dan zijn de erfgenamen gelijk geïnformeerd en levert het geen onduidelijkheden op bij de rekening en verantwoording aan het einde van het beheer.

Tweede fase: afwikkeling nalatenschap

De bevoegdheden en taken van de executeur zijn vastgelegd in het testament. U mag hulp van externe partijen inschakelen bij de afhandeling zolang u zelf maar de regie houdt. De notaris kan u hierbij adviseren. Informeer de erfgenamen ook regelmatig over de voortgang in de afwikkeling. De belangrijkste taak van de executeur is de nalatenschap zo te regelen dat alle erfgenamen ontvangen waar zij recht op hebben. Enkele voorbeelden van de taken zijn:

  • De begrafenis of crematie regelen, als enige taak of in combinatie met de navolgende taken;
  • De administratie overnemen (abonnementen opzeggen, openstaande rekeningen betalen etc.);
  • Het beheren van het bezit van de overledene;
  • Het zorgen voor taxatie(s) van de bezittingen zoals woning, inboedel, sieraden;
  • De verkoop van bijvoorbeeld effecten, auto of kostbaarheden (voor zover nodig voor betaling opeisbare schulden);
  • De boedelbeschrijving (vermogensoverzicht) opmaken voor de erfgenamen;
  • De aangifte inkomsten- en erfbelasting (laten) regelen;
  • Legaten afgeven.

Soms is de administratie van de overledene niet compleet. Er kunnen ‘slapende tegoeden’ zijn bijvoorbeeld. Dit zijn girale tegoeden op rekeningen die jarenlang niet gebruikt zijn. Vermoedt u dat bij één of meerdere banken een tegoed bestaat dat onderdeel is van de nalatenschap, maar is dit niet terug te vinden in de administratie van de overledene? De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) heeft een loket om eventuele onbekende Nederlandse banktegoeden te kunnen opsporen. Als erfgenaam en/of executeur kunt u daar een verzoek tot navraag indienen. Voor meer informatie kunt u terecht op de speciale website www.slapendetegoeden.nl.

Rechten en plichten van erfgenamen

Erfgenamen zijn niet verplicht de erfenis te aanvaarden. Zij hebben drie mogelijkheden: de nalatenschap zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. De notaris is aanspreekpunt voor erfgenamen die meer informatie willen over de gevolgen van hun keuzes.

De afwikkeling van een nalatenschap heeft zowel zakelijke als emotionele kanten en kan complex zijn. De notaris is bij onduidelijkheden een goed klankbord. Erfgenamen hebben bovendien recht op inzage in de administratie. Ook mogen zij vragen stellen over het gevoerde beheer, waarover de executeur aan het einde rekening en verantwoording aan hen aflegt. Als de erfgenamen het niet eens zijn met de wijze waarop een executeur zijn taken uitvoert, kunnen ze een klacht tegen u indienen of naar de rechter stappen.